بررسی هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت زیدون

دشت زیدون به صورت ناودیس نامتقارن پلانژداری بین دو گسل تراستی پازنان (شمال) و گسل رگ سفید (جنوب)، در طول جغرافیایی´42?49 تا´ 15?50 شرقی و عرض جغرافیایی´16?30 تا ´41?30 شمالی، در جنوب غرب شهرستان بهبهان در فاصله تقریباً 180 کیلومتری شهرستان اهواز در استان خوزستان قرار دارد. سازندهای موجود در منطقه مورد مطالعه شامل سازند گچساران، میشان، آغاجاری و کنگلومرای بختیاری می باشد. رودخانه زهره مهمترین رودخانه در منطقه مورد مطالعه است و بخشی از سفره آبدار را تغذیه می کند. منطقه مورد مطالعه دارای اقلیمی نیمه خشک است و دارای درجه حرارت زیاد و بارندگی کم است. مطالعات هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت زیدون بر اساس نتایج آنالیز 26 نمونه آب برداشت شده در اسفند 91 وشهریور 92 صورت گرفته و تغییرات کیفی از لحاظ مکانی و زمانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی های هیدروشیمیایی نشان می دهد که آنیون غالب کلرید و کاتیون غالب سدیم است. نمودارهای پایپر و استیف دشت زیدون وجود سه رخساره هیدروشیمیایی، کلروره سدیک، سولفاته کلسیک و سولفاته سدیک را نشان می دهند. نمودارهای هم ارزش پارامترهای هیدروشیمیایی دشت، روند افزایشی را به سمت مرکز نشان می دهد ولی در قسمت انتهایی دشت از غلظت یون ها کاسته شده است. اندیس اشباع نمونه های آب نشان می دهد که کلیه نمونه ها نسبت به کانی کلسیت، دولومیت فوق اشباع بوده و نسبت به کانی ژیپس و هالیت تحت اشباع است.بر اساس نمودار شولر، کیفیت آب زیرزمینی برای شرب در بخش جنوب شرقی دشت متوسط و در بخش مرکزی و شمال غرب نامناسب است. نمودارهای ویلکاکس نیز کیفیت منابع آب دشت زیدون را در رده خیلی شور و شور نشان می دهد و برای کشاورزی نامناسب هستند. آنالیز آماری نتایج حاصل نشان می دهد که تمامی پارامترهای شیمیایی نمونه های آب دارای توزیع نرمال بوده و هیچ اختلاف معنی داری بین میانگین پارامترهای مذکور در دو فصل وجود ندارد و بیشترین میزان همبستگی بین یون های سدیم و کلرید مشاهده می شود، که نشان دهنده انحلال هالیت در سفره آبدار است. همبستگی خوبی نیز بین کلسیم و سولفات وجود دارد، که این موضوع می تواند نشان دهنده منشاء مشترک آنها می باشد که سازند گچساران دلیل وجود این حالت است. در نمودار خوشه ای دو دسته متمایز دیده می شود، بیشتر نمونه ها در دسته اول قرار دارند و تیپ آب کلروره سدیک را نشان می دهد.